(2003) Recensie: Malling Olsen K. & Larsson H. 2003. Gulls of Europe, Asia and North America. LIMOSA 76 (1): 126-127.

Gulls of Europe, Asia and North America. Klaus Malling Olsen & Hans Larsson. Christopher Helm/A & C Black, London. ISBN 0-7136-4377-3. 608 p. Prijs c. €72,-.

De afgelopen jaren is het verschijnen van dit boek even vaak aangekondigd als weer uitgesteld. In oktober 2003 was het dan eindelijk zover. Het werd echter vrijwel meteen weer door de uitgever uit de schappen gehaald. Er bleken allerlei foutjes in de verspreidingskaarten en fotobijschriften te zijn geslopen. Zelfs het bijgevoegde blad met errata bevatte enkele fouten! De beide auteurs valt in deze trouwens niets te verwijten en A & C Black werkt inmiddels aan een nieuwe oplage, die op zijn vroegst eind 2004 zal verschijnen. Waar hebben we dat eerder gehoord? Omdat er echter alleen nog kleinigheden gaan veranderen, is een bespreking nu al mogelijk. Het boek volgt niet helemaal hetzelfde stramien als de andere recent verschenen monografieën van Helm/A & C Black zoals die ook in Limosa werden gerecenseerd. Wel begint auteur Klaus Malling Olsen met een inleidend hoofdstuk (25 pagina's) waarin de leeftijdsopbouw en de daarmee samenhangende ruipatronen worden behandeld, alsmede afbeeldingen van alle grote meeuwentaxa en de vleugelpuntpatronen van deze soorten. Hieruit blijkt ook meteen dat het boek vooral is bedoeld voor de determinatie van meeuwen. Daarna volgen de soortteksten. In de overige boeken uit deze reeks bestaan deze uit eerst een serie kleurplaten, dan de eigenlijke soortteksten en (recentelijk) tot slot een paragraaf met kleurenfoto's. In dit boek vindt men de kleurplaten, teksten en foto's per soort gerangschikt. Dit komt niet ten goede aan het praktische gebruik. Wil men de tekst lezen, dan moet dit steeds worden onderbroken om de (in sommige gevallen vele) pagina's tekeningen om te slaan. Hierdoor is het ook lastig om op elkaar gelijkende (onder)soorten snel te vergelijken. De bladzijden met foto's volgen na de tekst. Handig zijn wel de secties met een korte samenvatting van de belangrijkste identificatiekenmerken.
      De teksten zijn zeer gedetailleerd en de 43 behandelde soorten worden met al hun ondersoorten en in iedere leeftijdsklasse uitvoerig besproken, met summiere beschrijvingen voor een drietal als dwaalgast vastgestelde soorten. De potentiële angel van de steeds verschuivende taxonomie inzake de (met name grote witkoppige) meeuwen wordt verwijderd door alle taxa te behandelen en ook de verschillende heersende inzichten uit te leggen. Hierdoor wordt in het boek een voorzichtig progressieve positie ingenomen. De indrukwekkende literatuurlijst van 20 pagina's laat zien dat het ongetwijfeld het meest complete en up-to-date overzicht is van alle meeuwensoorten van het Noordelijk Halfrond. Naast determinatiekenmerken worden in de soortteksten overigens alleen nog de verspreiding (ondersteund door kaarten in kleur), populatiegroottes en het trekgedrag beschreven. Ook belangrijk zijn natuurlijk de kleurplaten van de hand van Hans Larsson. De oplettende lezer is waarschijnlijk met hem bekend uit eerdere werken als (het ook in het Nederlands uitgegeven) Terns of Europe and North America (1995) en Skuas and Jaegers (1997), beide overigens ook met Malling Olsen. In vergelijking met deze boeken valt op dat hij duidelijk zijn eigen stijl heeft behouden. Deze stijl is trouwens niet altijd even geslaagd. Zo zien zelfs de grootste meeuwen er vaak nog te lief uit en had de plaat met vliegbeelden van Dunbekmeeuw eigenlijk opnieuw gemoeten. Van zo goed als alle taxa (en leeftijdsgroepen) worden de vogels zowel in staande positie als in vlucht afgebeeld. Dit laatste geldt ook voor de foto's. Deze zijn vaak van uitstekende kwaliteit en de korte bijschriften verduidelijken de in de tekst genoemde kenmerken.
      Alhoewel niet perfect, zal dit boek (en dan met name de hernieuwde uitgave) nog vele jaren het belangrijkste standaardwerk blijken te zijn voor deze zeer diverse soortgroep. Kortom, het boek is een meer dan waardige opvolger van Gulls van Peter Grant uit 1982.

Recensie van Gert Ottens

[gratis pdf] [english summary]