(2003) Recensie: Alström P. ...(et al). 2003. Pipits & Wagtails of Europe, Asia & North-America. LIMOSA 76 (1): 125-126.

Pipits & Wagtails of Europe, Asia & North-America. Alström P., K. Mild & B. Zetterström 2003. Christopher Helm, London. ISBN 0-7136-5834-7. 496 p. Prijs: c. € 72,-.

Recentelijk worden we verrast met steeds maar nieuwe uitgaven van Christopher Helm. Sinds de fusie met Pica Press en na de overname van T & AD Poyser, is A & C Black (moederbedrijf van Christopher Helm) dan ook de grootste en waarschijnlijk meest gerenommeerde uitgever van ornithologische leeswaar. In het onderhavige boek komen alle piepers Anthus en kwikstaarten Motacilla van (min of meer) het Holarctisch gebied aan bod. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat alleen de piepers zouden worden behandeld, later werd dit uitgebreid met kwikstaarten en leeuweriken. Gaandeweg is toch besloten deze laatste groep apart te beschrijven. In de inleidende hoofdstukken wordt uitgelegd wat doel en opzet van het boek zijn. Daarnaast komen ook rui en geslachts- en leeftijdsbepaling uitvoerig aan bod. Voorafgaand aan de soortteksten wordt uitgelegd waarom is gekozen voor de gevolgde, behoudende, taxonomie. Dat wil zeggen dat in vergelijking met in Nederland beduidend minder soorten worden onderscheiden, namelijk 26. In de tekst wordt overigens wel ingegaan op de internationaal gezien afwijkende Nederlandse indeling. Onderwerpen zoals gedrag, ecologie en biotoop worden in de soortteksten summier besproken. De nadruk ligt op determinatie. Hierbij worden zang en roep ook uitvoerig behandeld, onder andere door veelvuldig gebruik van sonagrammen. De 30 schematisch uitgevoerde kleurplaten zijn van de hand van Per Alström (piepers) en Bill Zetterström (kwikstaarten) en van uitstekende kwaliteit. Iedere (onder)soort komt uitgebreid aan bod. Daardoor wordt de enorme verscheidenheid aan taxa meteen duidelijk. Treffende voorbeelden hiervan zijn Witte en Gele Kwikstaart. Alleen op grond van uiterlijke kenmerken lijken sommige splits hiermee ogenschijnlijk al gerechtvaardigd. Maar wanneer men bijvoorbeeld ziet dat Motacilla [flava] lutea uit Centraal-Azië en M.[f] flavissima (Engelse Kwikstaart) niet of nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn, blijkt het onderscheid toch niet zo gemakkelijk te zijn als soms wordt gedacht. Ook de verspreidingskaarten zijn gedetailleerd, soms worden broed- en winterverspreiding op aparte kaarten weergegeven. Dat de broedende gele kwikstaarten in Nederland volgens de kaart vrijwel uitsluitend tot flavissima behoren zal wel op een misverstand zijn terug te voeren. De auteurs hadden waarschijnlijk nog niet de beschikking over onze Broedvogelatlas. Zoals al eerder in Sylvia Warblers en Stonechats, wordt ook in dit boek het laatste deel in beslag genomen door foto's. De maar liefst 240 foto's kunnen worden gezien als een extra toegevoegde waarde ten opzichte van de kleurplaten. Zoals eerder vermeld, staat van dezelfde auteurs nog een monografie van leeuweriken op stapel. Uitgaande van het hier gebodene, kan de liefhebber deze volgende titel ook al vast noteren op zijn verlanglijstje.

Recensie van Gert Ottens

[gratis pdf] [english summary]