BOSCH M VAN DEN & VLEK R (2006) Najaarstrek van Purperreigers over Ridderkerk, 2002-2005. LIMOSA 79 (4): 129-138.

Het zien van trekkende Purperreigers is in Nederland een zeldzaamheid. Er zijn slechts een paar plekken waar deze nachttrekkers min of meer regelmatig waargenomen worden, te weten Breskens in Zeeuws-Vlaanderen in het voorjaar en het zuidwestelijk IJsselmeergebied in het najaar. In de nazomer van 2002 stuitte men bij toeval op een omvangrijke avondtrek van Purperreigers over Ridderkerk, Zuid-Holland. Systematische tellingen in 2002-2005 geven een aantal nieuwe en verrassende inzichten in dit lang in duisternis gehulde fenomeen.

De Nederlandse broedgebieden van de Purperreiger Ardea purpurea zijn de meest noordelijke in Europa. Door deze vooruitgeschoven ligging is er in Nederland geen doortrek vanuit of naar andere landen te verwachten, maar vliegen over Nederland uitsluitend eigen broedvogels (LWVT/SOVON 2002). Er is maar weinig bekend over de trek van Purperreigers, omdat zichtbare najaarstrek weinig wordt waargenomen (Bijlsma et al. 2002). Het feit dat de trek naar de Afrikaanse overwinteringsgebieden zich vooral 's nachts afspeelt (Cramp & Simmons 1977) zal hiervan de voornaamste oorzaak zijn.
      In de nazomer van 2002 werd echter een regelmatige en omvangrijke zichtbare avondtrek van Purperreigers vastgesteld over Ridderkerk (ZH) (Boon & van der Giessen 2004). Het gaat hierbij om vogels die zojuist zijn begonnen aan een nachtelijke reis. De reigers van Ridderkerk zijn vermoedelijk goeddeels afkomstig uit de Zuid- en Noord-Hollandse kolonies, waar in 2002-2005 gemiddeld 425 paren broedden, zo'n 80% van de Nederlandse populatie (van der Kooij 2005). De bij Ridderkerk getelde aantallen wegtrekkende Purperreigers zijn in Nederland nog niet eerder vastgesteld. Ook uit de internationale literatuur is het verschijnsel van groepsgewijs 's avonds uit de broedgebieden wegtrekkende Purperreigers weinig bekend.
      Direct na de ontdekking van de trekkende Purperreigers in 2002 werd bij Ridderkerk begonnen met systematische tellingen. In augustus en september van 2003-2005 zijn deze tellingen over een langere periode herhaald. In dit artikel worden de resultaten van deze vier jaar samengebracht en geanalyseerd.

[pdf alleen voor leden] [english summary]