GENEIJGEN P VAN (2005) THEMADAG 'PROOI-PREDATORINTERACTIES BIJ VOGELS': Nachtbrakende Slechtvalken. LIMOSA 78 (2): 80-81.

De Slechtvalk jaagt net als de Sperwer alleen op vogels. De Sperwer is een wendbare sprinter die als een struikrover opereert met overrompelingsvluchten uit een hinderlaag. De Slechtvalk is in alle opzichten het tegenovergestelde. Met een snelheid die gewoonlijk in superlatieven beschreven wordt is hij in staat om vogels in te halen die op honderden meters afstand langsvliegen. Zoals iedere wegpiraat weet gaat snelheid echter ten koste van wendbaarheid. Hierin liggen de ontsnappingskansen voor de prooi, want een aanstormende Slechtvalk kan plotselinge koersveranderingen niet onmiddellijk volgen. Vogels met stalen zenuwen en een perfect gevoel voor timing kunnen daardoor iedere aanval ontwijken.
      Door die grote snelheid zijn Slechtvalken gebonden aan jachtgebieden zonder al te veel obstakels. Kale landschappen zoals het Waddengebied, de veenweiden of de Delta zijn favoriet, mede door hun grote vogelrijkdom. In bossen of stedelijk gebied speelt hun leven zich voornamelijk af in het open luchtruim daarboven. Er wordt gejaagd op overtrekkende vogels die zich in stad of bos ook niet thuis voelen. Vanaf hoge zitplaatsen met een onbelemmerd uitzicht worden alle langstrekkende vogels bekeken en getaxeerd. Dit 'vogels kijken' gaat de hele dag door en de Slechtvalk is dus eigenlijk een professionele ornitholoog met trekvogels als specialisatie. Bij de uitbreiding van het huidige broedareaal worden locaties langs belangrijke vogeltrekroutes als eerste bezet.
      De laatste jaren komen hoge bouwwerken in stedelijk en industrieel gebied steeds meer in zwang als slechtvalkenverblijfplaats. Dankzij onze 24-uurseconomie is deze omgeving sterk verlicht waardoor ook 's nachts overvliegende vogels zichtbaar worden. Een deel van de vogeltrek in voor- en najaar speelt zich 's nachts af. Door stuwing langs de kust of aantrekking door felle lichtbronnen kunnen grote aantallen vogels binnen het schijnsel van kunstlicht doortrekken. Uit diverse waarnemingen en prooivondsten blijkt dat Slechtvalken hiervan profiteren door ook 's nachts hun slag te slaan. Uitgesproken nachttrekkers zoals ralachtigen, kwartels, snippen en kleine futen kunnen in de trektijd een belangrijk deel van het menu vormen. Slechte vliegers zoals ralachtigen worden soms zo veel gevangen dat ze niet of amper worden opgegeten. Buiten de invloed van kunstlicht zijn dergelijke drama's niet waargenomen. Het is verleidelijk om te denken dat deze soorten uitsluitend 's nachts trekken om te grote predatierisico's te vermijden. Dat deze strategie geen volledige bescherming biedt, zeker nu steeds meer van onze omgeving ook 's nachts verlicht is, laten de gevonden prooien zien.

[gratis pdf] [english summary]