DIJK A VAN, HUSTINGS F, KOFFIJBERG K, TURNHOUT C VAN, WEIDE M VAN DER, ZOETEBIER D & PLATE C (2007) Kolonievogels en zeldzame broedvogels in Nederland in 2003-05. LIMOSA 80 (2): 49-67.

Zeldzame broedvogels en kolonievogels mogen zich in een grote belangstelling verheugen en speelden een prominente rol bij de onlangs geactualiseerde Rode Lijst van Nederlandse broedvogels. De meeste soorten worden jaarlijks vrijwel landdekkend in kaart gebracht. De resultaten leveren een wisselend beeld op. Planteneters als ganzen, liefhebbers van zachte winters als IJsvogel, Grote Gele Kwikstaart, Cetti's Zanger en Graszanger gaat het voor de wind. En nieuwe broedvogels als de Drieteenmeeuw verschijnen voor onze kust . Draaihals, Kuifleeuwerik en Grauwe Gors daarentegen, balanceren op de rand van uitsterven en volgen het rijtje recent uitgestorven broedvogels als Duinpieper, Klapekster en Ortolaan. Het is duidelijk dat specialisten, kenmerkend voor specifieke landschappen, gaandeweg het onderspit delven.

Sinds 1992 volgt SOVON Vogelonderzoek Nederland met behulp van het Landelijk Soortonderzoek Broedvogels (LSB) de (veranderingen in) verspreiding en aantallen van 17 soorten kolonievogels en 78 zeldzame broedvogelsoorten in ons land. Het onderzoek vormt onderdeel van het nationale Netwerk Ecologische Monitoring en vindt plaats in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en in opdracht van de Gegevens Autoriteit Natuur van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het veldwerk wordt grotendeels uitgevoerd door vrijwilligers, plaatselijk ondersteund of gecoördineerd door verschillende instituten of terreinbeheerders. De gegevens vormen onder andere een belangrijke bouwsteen voor de monitoring van Natura 2000 gebieden. Ze speelden eveneens een grote rol bij het vaststellen van de onlangs geactualiseerde Rode Lijst van Nederlandse broedvogels (van Beusekom et al. 2005). Een vorige bijdrage in Limosa gaf een overzicht van het voorkomen van zeldzame broedvogels en kolonievogels in 2000- 2002, aansluitend op eerdere rapportages van de afzonderlijke jaren (van Dijk et al. 2005). Dit artikel vat de gegevens van de jaren 2003-2005 samen, en volgt grotendeels de opzet van het overzicht 2000-2002. Van Dijk et al. (2005, 2006, 2007) geven een uitgebreide bespreking van deze jaren in de betreffende jaarrapporten. Hier zijn ook besprekingen te vinden van thema's als natuurontwikkeling en beheer van kwelders en heide, naast informatie over soorten die hieronder niet aan bod komen. Actuele populatietrends en verspreidingskaarten van alle soorten zijn te vinden op www sovon nl.

[gratis pdf] [english summary]