SPEK V VAN DER (2006) Het voorkomen van de Bijeneter als broedvogel in Nederland. LIMOSA 79 (4): 147-154.

Is het zien van Bijeneters in Nederland nog steeds een buitenkansje, het vaststellen van een broedgeval van deze soort is al helemaal geen alledaagse zaak. Maar in geschikt habitat, vooral langs de kust, moeten we er tegenwoordig op bedacht zijn dat waarnemingen van Bijeneters aan het begin van de zomer wel eens op een broedpoging zouden kunnen wijzen. Dat leren de ervaringen bij een aantal recente broedgevallen van Bijeneters in Nederland. Naar aanleiding van het recente broedgeval in Monster, dat elders in dit nummer van Limosa uitvoerig aan bod komt, worden hier de vroegere gevallen nog eens op een rijtje gezet en onderling vergeleken. Bijeneters blijken in ons zeeklimaat best succesvol te kunnen broeden, mits ze met rust worden gelaten.

Ruim honderd jaar geleden, in mei 1905, werd voor het eerst een Bijeneter Merops apiaster in Nederland vastgesteld (Snouckaert 1908; ZMA 32263). Pas vanaf medio jaren veertig van de vorige eeuw is het aantal waarnemingen van Bijeneter in ons land geleidelijk toegenomen. Slechts incidenteel kwam het daarbij tot broeden (in 1964, 1965 en 1983). Aan het begin van de 21e eeuw zijn echter in korte tijd enkele al dan niet geslaagde broedpogingen ondernomen (2001, 2002 en 2005). De recente ontwikkelingen vormen de aanleiding voor een reconstructie van de status van de soort als broedvogel in Nederland. Hierbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan alle bekende gevallen waarbij ten minste sprake was van nestindicerend gedrag (in dit geval: het graven van nestholen). Dat de soort tot de verbeelding spreekt, blijkt wel uit het regelmatig terugkerende thema 'verstoring door vogelaars'. Niettemin zijn Bijeneters hier aan de noordgrens van hun verspreidingsgebied in het merendeel van de gevallen met succes tot broeden gekomen. Hieronder wordt nader beschreven en geanalyseerd hoe de soort zich in Nederland heeft ontwikkeld van uiterst zeldzame doortrekker tot incidentele en mogelijk onregelmatige broedvogel.

[pdf alleen voor leden] [english summary]