MATHTHYSEN E (1997) Nederlandse Ornithologische Unie: Themadag Effecten van habitatversnippering op vogels en zoogdieren: Effecten van habitatversnippering op individueel niveau: de Boomklever Sitta europaea. LIMOSA 70 (1): 36-37.

In de periode 1990-94 werden demografie en verplaatsingen van Boomklevers Sitta europaea bestudeerd m een gebied met verspreide kleine bosfragmenten ten Zuiden van Antwerpen, en in enkele grote bosgebieden tussen 150 en 1500 ha (hoofdzakelijk oud eikenbos). In het versnipperde gebied is de populatiedichtheid bijna half zo laag als in de grote bossen, terwijl deze onderling weinig verschillen in broeddichtheid. Overleving en broedsucces zijn echter niet lager in de bosfragmenten. Er is wel een belangrijk verschil in het aantal jonge vogels dat zich in de zomerpopulatie vestigt. In de fragmenten vestigen zich minder jonge vogels, blijven geschikte territoria vaker leeg, en zijn er aanwijzingen dat de vogels moeite hebben om geschikte territoria en partners te lokaliseren. Dit hangt samen met de grote dispersie- afstanden die in dit gebied worden afgelegd (gemiddeld verschillende kilometers) en de zeldzaamheid van geschikt biotoop in het landschap. Onze conclusie is dat de effecten van versnippering vooral werken via een hogere sterfte tijdens de dispersiefase (hoewel we netto emigratie niet kunnen uitsluiten) en dat dit geldt voor de fragmentpopulatie als geheel. Het gevolg is dat bezetting en broeddichtheid weinig variëren met fragmentgrootte of onderlinge isolatie. Tenslotte suggereren de gegevens dat de zomerrecrutering in de fragmenten onvoldoende is om de populatie in stand te houden, en dat deze gesupplementeerd wordt door extra immigratie vanuit grote bossen tussen zomer en voorjaar. Dit kan verklaren waarom de dichtheid lager is op grotere afstand van boscomplexen die als 'brongebied' kunnen fungeren.

[gratis pdf] [english summary]