MEES GF (1948) Korte mededelingen: De reacties van vogels op oorlogsrumoer. LIMOSA 21 (4): 141-142.

Naar aanleiding van de mededeling van de Heer Coomans d e R u i t e r over het boven genoemde onderwerp (Limosa, 20, p. 252) het volgende : In de oorlogsjaren zagen wij telkens als luchtdoelgeschut en afweermitrailleurs in de duinen bij Santpoort in actie kwamen, hoe grote troepen vogels, vooral kraaien en houtduiven (Columba palumbus) langdurig rand begonnen te vliegen en pas na afloop van het schieten weer tot rust kwamen. Daar ik hier niet over mijn aantekeningen uit die tijd beschik, is het noemen van data en aantallen mij helaas niet mogelijk. In verband met de opmerking van Coomans de R u i t e r dat Corvus enca ce1ebensis zich van een bombardement niets aantrok, is de volgende waarneming wel interessant:
De 13-10-1947 zag ik bij Tegallega (tussen Soekanegara en Goenoenghaloe. Priangan), hoe door het automatisch vum van slechts een mitrailleur meer dan 30 kraaien (Corvus enca enca) boven de heuvel van waaraf werd geschoten, krassend en kennelijk verontrust heen en weer bleven vliegen. Een dergelijke grote troep kraaien van deze soort is m.i. op zichzelf al een bijzonderheid, gewoonlijk vertonen zij zich in paren of kleine troepjes. Intussen mag wei worden bedacht dat mitrailleurvuur inderdaad niet te vergelijken is met de geluiden en luchtdrukverschijnselen van een bombardement.
Dat vogels ook kunnen schrikken van natuurverschijnselen bleek mij uit het feit dat bij de eerste onverwachte en harde slagen van een plotseling opkomend onweer b.v. de ijsvogel Halcyon chloris cyanescens bij verscheidene gelegenheden luid en opgewonden begon te kwaken.

[gratis pdf] [english summary]