(2003) Recensie: Jonsson L.2002. Birds and light - The art of Lars Jonsson. LIMOSA 76 (1): 44-44.

Birds and light - The art of Lars Jonsson. L. Jonsson 2002. Christopher Helm, Londen. 232 pagina's. 28 x 30 cm. Full colour. ISBN 0-7136- 6405-3. Prijs € 54,-.

Birds and light is een titel die een kunstzinnige benadering van het onderwerp vogels en licht suggereert. Een gevoelig punt; want hier ligt meteen de grootste frustratie van de vogel- en dierenschilder. De hedendaagse kunstwereld kijkt argwanend naar kunstenaars die van het schilderen van vogels en dieren hun beroep hebben gemaakt. Een gegeven waar ook Lars Jonsson mee te maken kreeg toen hij als vogelschilder werd geweigerd op de Kunstacademie in Zweden. Maar hoort niet elke figuratieve kunstenaar, of hij nu een stilleven, een landschap, een portret of een vogel schildert, volgens dezelfde objectieve maatstaven te worden beoordeeld? Blijkbaar vinden ook de 'vogelschilders' zelf van niet. Zij hebben zich, al dan niet gedwongen, georganiseerd in een aparte groep; de Wildlife Artists. Ze houden Wildlife Art tentoonstellingen, publiceren Wildlife Art boeken en deze kunstenaars spiegelen zich bij voorkeur aan Wildlife Art soortgenoten.
      Birds and light is een Wildlife Art boek; een prachtig eerbetoon aan de Wildlife Artist, de vijftigjarige vogelschilder Lars Jonsson. Jonsson is bekend geworden door vijf veldgidsen over Europese vogels, waarvan het laatste deel verscheen in 1980 en die in 1992 nog eens zijn herzien en gebundeld tot een gids, en door zijn aquarellen en olieverfschilderijen van vogels. In 2002 verkreeg hij een eredoctoraat aan de universiteit van Uppsala, een terechte erkenning voor iemand die zijn sporen in de vogelwereld ruimschoots heeft verdiend.
      Dit lijvige boek begint met een ontoegankelijk voorwoord van Henrik Brummer, curator van het nationaal museum in Waldemarsudde en wordt gevolgd door hoofdstuk 1 Looking at Nature van Staffan Söderblom. In hoofdstuk 2 wordt in de vorm van een interview, afgenomen door Björn Linnell, vanaf zijn geboorte de levensloop van Lars Jonsson (1952) en zijn creatieve ontwikkeling uit de doeken gedaan. Dit deel is rijk geïllustreerd met afbeeldingen van zijn werk; prachtige studies, losse schetsen, nauwkeurige determinatieplaten en veel van zijn vrije werk; aquarellen en olieverfschilderijen.
      Voor degene die wil weten hoe zijn schilderijen ontstaan: op de pagina's 131-135 wordt, aan de hand van een aantal afbeeldingen, verteld hoe een olieverfschilderij van Pijlstaarten is gemaakt. Hij schildert eerst de achtergrond: de olieverf wordt sterk verdund tot het waterverf lijkt en monochroom met een grote kwast aangebracht. Hij schildert dit landschap schetsmatig, met weinig oog voor detail. Een manier van werken die doet denken aan Bruno Lilljefors, een Zweedse dierenschilder uit de vorige eeuw. Jonsson blijft gedurende het schilderen zijn werk corrigeren. Als het schilderij half af is, verandert hij de houding van een aantal eenden volledig en dat mag blijkbaar de (compositie) pret niet drukken. De Pijlstaarten tenslotte krijgen veruit de meeste aandacht en zijn erg gedetailleerd neergezet. Onderscheidt zich nu hierin de Wildlife Artist van bijvoorbeeld de stillevenschilder die onderwerp en omgeving evenveel aandacht geeft? Feit is dat in veel van het werk van Lars Jonsson de vogels veel verder en soms te ver worden uitgewerkt.
      In de olieverfschilderijen is het woord Birds uit de titel van toepassing. In zijn aquarellen speelt Light een grotere rol. Zijn waterverven zijn raak neergezet en prachtig transparant van kleur en licht. Zie bijvoorbeeld de Zilverplevieren. Prachtig zijn de roeken op pagina 169, en de studies van de Zeearend en de Kraaien voor in het boek. Ze zijn bijna Shodo, Japanse kalligrafie. In het boek is ook te zien dat het werk van Lars Jonsson in de loop van de tijd raker en kleurrijker is geworden.
      Achter in het boek staan een overzicht van zijn grafische werk, een biografie en een bibliografie.
      Voor de liefhebber van het werk van Lars Jonsson, die naast een uitgebreid overzicht van zijn werk ook meer over de mens achter de schilderijen wil weten, mag dit boek in geen geval in de collectie ontbreken.

Recensie van Erik van Ommen (www.erik-vanommen.nl)

[gratis pdf] [english summary]