(2000) Recensie: Zalles JI. & Bildstein KL. 2000. Raptor Watch: A global directory of raptor migration sites. LIMOSA 73 (4): 156-157.

Raptor Watch: A global directory of raptor migration sites. J I. Zalles & K. L. Bildstein (eds.) 2000, BirdLife International, Cambridge; Hawk Mountain Sanctuary, Kempton (Bird Life Conservation Series No.9). ISBN 0-946888-38-8. 419 p. Prijs c. f 160,-.

Waarnemingen van groepen thermiekende roofvogels maken zelfs op de meest verwende vogelaar veel indruk. Sinds mensenheugenis geldt dit trouwens ook voor gewone stervelingen; de oude Grieken verhaalden al over een onafzienbare stroom roofvogels die bij Constantinopel passeerden, Ook nu mogen migratoire roofvogels zich in het oostelijk Middellandse Zeegebied en omgeving nog in een warme belangstelling weten. Perfide geesten schieten op Malta jaarlijks ten minste 60 000 - mogelijk 90 000 - roofvogels tot pulp, terwijl ook in Zuid-Italie, Libanon en Georgie talloze roofvogels worden geslachtofferd aan misplaatste masculiene driften. Welbeschouwd is het dus een klein wonder dat het zo lang geduurd heeft voordat een compleet overzicht verscheen van aile plekken ter wereld waar roofvogels zich op trek laten stuwen. Raptor Watch is een mooi gebonden boekwerk met een overzichtelijke vormgeving. In totaal worden 388 locaties (watch sites) beschreven waar roofvogels gestuwd langstrekken. Op 106 locaties passeren jaarlijks minimaal 10 000 roofvogels, op 18 daarvan >100 000 roofvogels. Bij Veracruz (Mexico) en Eilat (Israel) komen jaarlijks zelfs meer dan een miljoen roofvogels langs. De auteurs beschouwen 63% van de 292 roofvogelsoorten als trekvogel. Dit is aan de hoge kant omdat verschillende stand- en zwerfvogels (zoals California Condor, Harpij, Orange-breasted Falcon) vanwege wat lokale migratie maar tot trekker zijn gebombardeerd. Per continent zijn de belangrijkste trekbewegingen, watch sites en bedreigingen overzichtelijk beschreven. Driekwart van het boek is ingeruimd voor beschrijvingen van de roofvogeltrek per land, Van elk land afzonderlijk wordt eerst standaardinformatie gegeven (o,a, oppervlakte, bevolkinggrootte, bruto nationaal product, landgebruik), Daarna voigt een opsomming van de roofvogelsoorten die in het desbetreffende land migratiebewegingen vertonen, Voor Nederland worden 16 soorten als trekkend opgegeven, Het gaat hier om breedfronttrek, in het zuidoosten en langs de westkust ook om stuwing, Curieus zijn de vier watch sites die worden belicht: Nijmegen, Utrecht, Hoorn en Den Haag, Aan de genoemde aantallen kunnen we niet veel waarde hechten, Zo worden voor 'Nijmegen' evenveel trekkende Haviken (dispersie?) als Wespendieven genoemd (10) en zijn de genoemde aantallen van Sperwer en Buizerd veel te laag, Het is een raadsel waarom Hoorn is genoemd en Limburg genegeerd, terwijl daar aanmerkelijk meer roofvogels passeren, Ook voor Belgie is een bizarre keuze gemaakt. Ais watch site is Zoute Kreek langs de Noordzeekust genoemd (slechts 500 passanten per jaar) en zijn de Ardennen genegeerd omdat hier breedfronttrek zou plaatsvinden, en er een watch site ontbreekt. Tal van andere landen zonder watch sites zijn echter wei behandeld, waarbij de auteurs zich behelpen met obligate lijstjes van vermoedelijk doortrekkende soorten, De trek in het Nabije Oosten en Scandinavie is terecht uitvoerig beschreven, NoordAmerika krijgt buitensporig veel aandacht (75 pagina's), wat vooral de thuishaven van mede-uitgever van Raptor Watch weerspiegelt. Kennelijk worstelen de auteurs met het begrip watch site, Naast plekken met geconcentreerde roofvogeltrek zijn soms, ongeacht de aantallen, gewoonweg 10caties met veel informatie over trekbewegingen genoemd, De ellenlange rijtjes met trekkende roofvogelsoorten in landen zonder watch sites kunnen toch nauwelijks een doel dienen, Hierdoor blijft aan deze uitgave vooral een indruk van onevenwichtigheid beklijven, Niettemin geeft het boek een aanzet tot wereldwijde bescherming van lokaties waar roofvogels het meest kwetsbaar zijn, Aileen al om die reden verdient Raptor Watch veel respect.

Recensie van Rob L. Vogel

[gratis pdf] [english summary]