TURNHOUT C VAN (2005) Het verdwijnen van de Duinpieper als broedvogel uit Nederland en Noordwest-Europa. LIMOSA 78 (1): 1-14.

Tot in de 19e eeuw kwamen in Nederland grote stuifzandgebieden voor. Met name op de Veluwe is in historische tijden verbitterd strijd geleverd tegen de uitbreiding van het zand, dat vrij spel kreeg door ontbossing en intensieve beweiding. Ook nu behoren onze zandverstuivingen tot de grootste van West- Europa. Dit is (of was) in Nederland de laatste vluchtplaats van de Duinpieper, die vrijwel overal in Europa in zwaar weer terecht is gekomen. De Duinpieper balanceert hier op de rand van uitsterven en lijkt niet meer te redden. Een speurtocht naar de achtergronden van het drama dat zich in onze Atlantische woestijnen voltrekt.

Het areaal van de Duinpieper Anthus campestris omvat een enorm gebied dat wordt begrensd door Portugal in het westen en Mongolië in het oosten. Het zwaartepunt ligt in het Mediterrane gebied (vooral Spanje) en de steppen en halfwoestijnen van Europees Rusland en Azië. Het voorkomen in Noordwest- en Centraal-Europa is sterk versnipperd (Hagemeijer & Blair 1997). In Nederland bereikt de Duinpieper de noordwestelijke grens van zijn verspreidingsgebied en was hij tot voor kort een zeldzame maar karakteristieke broedvogel van stuifzanden. Was, want de soort staat op het punt als broedvogel uit Nederland te verdwijnen. Na een sterke afname in de afgelopen decennia is in 2003 nog slechts één territorium gevonden; in 2004 voor zover bekend geen enkele. In dit artikel worden de ontwikkelingen in verspreiding en aantallen in Nederland samengevat en vergeleken met de trends in omliggende landen. Tenslotte wordt ingegaan op de mogelijke oorzaken van het grootschalige verdwijnen. Duinpieper Anthus campestris

[gratis pdf] [english summary]