(2004) Recensie: Nicolai B. & Wadewitz M. (eds) 2003. Die Brutvogel von Halberstadt. LIMOSA 77 (1): 39-40.

Die Brutvogel von Halberstadt. Nicolai B. & M. Wadewitz (eds) 2003. Forderkreis Museum Heineanum e.V., Halberstadt. 187 p. Prijs €12,50 (bestellen via www.heineanum.de).

Halberstadt ligt, op ongeveer 40 km ten zuidwesten van Magdeburg. De foto's in het inleidende hoofdstuk van deze klassieke stadsavifauna zetten Halberstadt neer als een slaperig stadje met een kneuterig centrum, waar vooral grappige appelgroene trams in rondrijden, Misschien heeft dit ertoe geleid dat de tien hier woonachtige vogelaars vooral vermaak zochten in het inventariseren van alles wat vliegt en beweegt. Hun studiegebied van 4100 ha (30% urbaan gebied, 48% akkerland, de rest parklandschap) werd verdeeld in Rasterfelder van 500x500m en in vier jaar tijd (1998-2001) minutieus uitgekamd. Dit tiental moet wei tot in de tenen gemotiveerd zijn want al in het eerste was 64% van de telvakken geclaimd!
      Nu blijkt het ook geen straf om daar te inventariseren, te oordelen naar de aantallen van Europese Kanarie (550-680 paren; de op negen na talrijkste soort!), Grauwe Klauwier (55-60), Draaihals 45), Rode Wouw (17-27) en Sperwergrasmus (7-9 paren). De talrijkste soort was de Huismus (40004500 paren, gevolgd door Merel (1300-1600). In Nederland hebben deze twee soorten inmiddels stuivertje gewisseld. In het inleidende hoofdstuk wordt slechts summier aandacht besteed aan trends; gelukkig is hierover een bruikbare bijlage opgenomen. Opmerkelijk is het bericht dat de Kauw bijna is uitgestorven in Halberstadt (een halve eeuw geleden nog 100 paren); met nestkasten wordt nu gepoogd deze soort te behouden. Welk een contrast met de situatie in Nederland waar Kauwen weer vogelvrij zijn verklaard en jaarlijks vele duizenden vogels worden afgeschoten (overigens nog zonder noemenswaardige afname).
      Het grootste dee I van het boek bestaat uit prettig leesbare soortteksten, ondersteund door verspreidingskaartjes. Sappige details worden niet geschuwd. Zo vestigde de Oehoe zich in 1992, en dan ook maar direct in een nis in de Martinikerk in het hartje van de stad.
      Het boek maakt duidelijk dat Halberstadt en de directe omgeving daarvan onvergelijkbaar veel vogelrijker zijn dan wat in Nederland gebruikelijk is. De auteurs voeren een royale groenvoorziening in de stad, veel kruidenrijke rommelhoekjes en extensieve plukjes in het agrarische cultuurland aan als belangrijke succesfactoren. Die brave Halberstadter zien het niet eens als een verworvenheid maar vinden het hand haven van groene rommelhoekjes bijna vanzelfsprekend.

Recensie van Rob L. Vogel

[gratis pdf] [english summary]