(2003) Recensie: Urquhart E. & Bowley A. 2002. Stonechats: a guide to the genus Saxicola. LIMOSA 76 (1): 41-41.

Stonechats: a guide to the genus Saxicola. E. Urquhart & A. Bowley. 2002. Cristopher Helm, London. ISBN 0-7136-6024-4. 320 p. Prijs: ca € 65,-.

Eind 2002 verscheen deze nieuwe aanvulling op de indrukwekkende serie monografieën van uitgeverij Christopher Helm. Ditmaal gaat het om de 'roodborsttapuiten' van het geslacht Saxicola. De korte inleidende hoofdstukken gaan voornamelijk over de taxonomische positie van de veertien verschillende soorten. Uit moleculair onderzoek blijkt onder andere dat de roodborsttapuiten dezelfde 'voorouder' delen met de Rode Rotslijster Monticola saxatilis, en dat Aziatische S. maura en Afrikaanse Roodborsttapuit S. torquata als aparte soorten moeten worden beschouwd. Nu waren eerdere onderzoekers ook al tot deze laatste conclusie gekomen en misschien was dit artikel meer op zijn plaats geweest in een wetenschappelijk tijdschrift.
      Hierna volgen veertien kleurplaten met ongeveer 200 afbeeldingen van Adam Bowley. Alhoewel sommige tekeningen er enigszins karikaturaal uitzien, is hij er over het algemeen in geslaagd de vogels levendig af te beelden. Van alle soorten zijn de meeste ondersoorten geïllustreerd, alsmede verschillende leeftijden en de beide geslachten. Indrukwekkend zijn bijvoorbeeld de 22 afbeeldingen van vrouwelijke Zwarte Roodborsttapuiten S. caprata en de dertien mannelijke vertegenwoordigers van de ondersoorten van de Afrikaanse Roodborsttapuit. Ter ondersteuning van de kleurplaten dienen de bijna 100 foto's die men na de soortteksten vindt. Deze zijn vrijwel zonder uitzondering van uitstekende kwaliteit. De begeleidende teksten geven vaak een korte samenvatting van de belangrijkste determinatiekenmerken.
      De soortteksten beslaan het grootste deel van het boek. Van alle soorten wordt de Roodborsttapuit (zowel apart als samen met Aziatische en Afrikaanse Roodborsttapuit) hierin het meest uitgebreid besproken. Ewan Urquhart heeft de broedbiologie van deze soort onderzocht in Groot- Brittannië en is al vanaf jonge leeftijd geïnteresseerd in deze vogels. Ook van de minder bekende soorten is veel informatie beschikbaar. Dit resulteert in een literatuurlijst van zo'n 700 titels. In tegenstelling tot sommige andere recent verschenen Helm-boeken worden aspecten als gedrag, broedbiologie en bescherming uitgebreid besproken. Ook de beschrijvingen van de verschillende ondersoorten (naar geslacht en leeftijd) en de verspreiding blijven hierbij niet achter.
      Hoewel het hier een vrij beperkte soortgroep betreft, wordt in dit boek een enorme hoeveelheid informatie (die deels niet eerder beschikbaar was) gegeven. Voor liefhebbers van deze karaktervogels een must, voor anderen een monografie die kan wedijveren met de beste delen van deze langlopende serie.

Recensie van Gert Ottens

[gratis pdf] [english summary]