KLEEFSTRA R (2010) Monitoring van ganzen op slaapplaatsen in het centrale merengebied van Friesland. LIMOSA 83 (4): 160-167.

Friesland is de ganzenprovincie bij uitstek. Jaarlijks is deze provincie goed voor ruim 40% van alle doortrekkende en overwinterende ganzen in ons land. Hoe die vogels zich 's nachts verdelen over slaapplaatsen op de Friese plassen en meren en zelfs waar al die slaapplaatsen liggen, is nagenoeg onbekend. Al twaalf jaar achtereen worden de slaapplaatsen van ganzen rond de centrale Friese meren in het winterhalfjaar maandelijks onderzocht. Dat leidde tot een gegevensreeks die duidelijk maakt hoe belangrijk de regio voor overnachtende ganzen is. Natura 2000-doelstellingen berusten inmiddels op deze slaapplaatsgegevens en de tellingen zijn een mooi voorbeeld van een provinciaal vrijwilligersinitiatief dat landelijk navolging mag krijgen.

Toen in 1998 de aanwijzing van Nederlandse natuurgebieden onder de Europese Vogelrichtlijn speelde, werd duidelijk dat er geen actuele gegevens beschikbaar waren over slaapplaats concentraties van ganzen binnen de grenzen van de aan te wijzen gebieden. Op basis van SOVON-tellingen van foeragerende ganzen rond 'wetlands' was er alleen kennis van wat zich overdag in de omgeving van mogelijke slaapplaatsen aan ganzen ophield, samengevat in Koffijberg et al. (1997). Dit was voor de Fryske Feriening foar Fjildbiology (FFF) reden om in november 1998 aan te vangen met slaapplaatstellingen in het centrale merengebied van Friesland (Kleefstra et al. 2002). Deze tellingen worden tot op de dag van vandaag uitgevoerd en werden in de loop der jaren uitgebreid met tellingen elders in de provincie, wat leidde tot het ontstaan van de 'FFF-Slaapplaatsentelgroep Fryslân'. Het slaapplaatsenonderzoek sloot aan op enkele lopende lokale slaapplaatstellingen van ganzen in Friesland, zoals langs de Friese IJsselmeerkust (Hooijmeijer et al. 2010), bij de Groote Wielen (Nijland 1999) en in het Fochteloërveen (Feenstra 1998).

[pdf alleen voor leden] [english summary]