MEER G VAN DER (2002) Waarnemingen van de Lachstern, Sterna gelochelidon KI., in Nederland.
. LIMOSA 75 (4): 137-146.

Lachsterns vormen traditioneel een intrigerend onderwerp binnen de Nederlandse ornithologie. Vooral hun voorkomen en verdwijnen als broedvogel op De Beer bij Rotterdam is uitgebreid gedocumenteerd en kan model staan voor het conflict tussen natuurwaarden en economische ontwikkeling. Minder bekend is, dat in de eerste helft van de vorige eeuw een belangrijk deel van de NW-Europese populatie op trek in de nazomer in ons land verbleef. Het onderstaande artikel uit 1930 geeft een gedetailleerd overzicht van het voorkomen langs de toenmalige noordelijke Zuiderzeekust. Aan het oorspronkelijk ongeïllustreerde artikel zijn bij deze herpublicatie enkele illustraties toegevoegd die het tijdsbeeld van de toenmalige ornithologische onderzoekspraktijk laten zien. Zo verrichte de auteur, Gerrit van der Meer, niet enkel (slaap)trektellingen, maar deed hij ook aan prooionderzoek door enige Lachsterns te schieten, iets wat in die tijd met name onder leden van de Club van Nederlandsche Vogelkundigen een gangbare verzamelmethode was. Met deze herpublicatie wordt de reeks historische artikelen in het kader van het 75-jarig jubileum van Limosa afgesloten. Dat Lachsterns ook nu nog een schaarse maar regelmatige gast in het huidige noordelijke IJsselmeergebied zijn, wordt gedocumenteerd in een tweede artikel van de hand van Ruud Vlek.

:Materiaal, vermeld in de literatuur

Tot 1925 ken ik 12 exemplaren1 van lachstern in Nederland verzameld. Het zijn: mannetje adult Haarlemmermeer (Schlegel zelf vermeldt Brasemer Meer in Bouwstoffen I) 15 Aug. 1838 (zie foto p. 141); 4 ex. te Kloosterburen, dicht bij de zeekust in Groningen, nl. vrouwtje adult 12 Mei 1896, mannetje adult 6 Sept. 1897, mannetje en vrouwtje adult 28 April 1900; 1 ex. Weert, in Limburg, 20 Aug. 1901; 4 ex. op de zandplaat Onrust bij Texel, nl. 1 mannetje adult met 2 mannetjes juveniel en 1 vrouwtje juveniel 7 Aug. 1908; 1 ex. Heeze, in 't Z.O. deel van N.-Brabant 14 Mei 1909; vrouwtje adult te Oosterblokker 31 Juli 1909. Verder vermeldt Yarrell in de 3e uitgave van 'A History of British Birds' (Vol. III, 1856, p. 522), dat een van 2 ex. die in de zomer van 1839 in 't Z. van Holland door Temminck zouden zijn waargenomen, werd verzameld. Nadere gegevens daaromtrent zijn mij niet bekend. Misschien berust het op een vergissing.2

Eigen materiaal

In 1925, '26, '27 en '28 verzamelde ik te Ferwoude in Z.W. Friesland 16 exemplaren1 en kon constateeren dat de soort daar tenminste in Augustus elken avond in aantal passeert. Na 1928 heb ik er geen jacht meer op gemaakt. In 't kort is van deze waarnemingen gedeeltelijk melding gemaakt in Jaarbericht der Club van Nederlandsche Vogelkundigen 15, p. 87 (Dec. 1925), 16, p. 126 (Dec. '26) en 17, p. 108 (Jan.'28), terwijl een ex. ter vergadering der Club werd vertoond op 2 Jan. 1926 te Utrecht (zie Jaarbericht 15, p. 116, April '26).

[gratis pdf] [english summary]