BIJLSMA RG (1997) Boekbesprekingen: Camps, S., ... (et al), 1994. The Birds of the Western Palearctic, Vol. VIII en IX. LIMOSA 70 (3): 131-131.

CRAMP S. & PERRINS C. M. (eds.) 1994. The Birds of the Western Palearctic, Vols. VIII en IX. Oxford University Press, Oxford. Resp. 906 en 496 p. ISBN 0-19-854679-3 (Vol. VIII) en 0-19854843- 5 (Vol. IX). Prijs resp. £95,- en £85,-.

Met de publicatie van deel 8 en 9 is het Handbook ofthe Birds of Europe, The Middle East and North Africa gecompleteerd. Toegewijde vogelaars kunnen nu voor de prijs van een goedkope computer ruim 7000 pagina's dichtbedrukte tekst aanschaffen, een habbekrats gezien de informatiedichtheid. De intekenaars zijn n6g goedkoper uit. Deze waanzinnige onderneming nam 17 jaar in beslag en zal in deze vorm niet snel worden herhaald. De redactie had niet alleen te kampen met inflatie en redactionele mutaties, maar vooral met een adembenemende groei van literatuur.
      De kwaliteit van de laatste twee delen is, geheel in lijn met de voorafgaande delen, hoogstaand. Wie voor een schappelijke prijs een samenvatting van de West-Palearctische vogels wil hebben, kan met dit handboek goed uit de voeten. Vooral in de secties trek, sociaal gedrag en voedsel is de literatuur knap samengebald. Geluid en verenkleedkenmerken krijgen (naar mijn smaak) buitensporig veel aandacht in vergelijking met verspreiding en populatieschattingen (ontoereikend, matige dekking van niet-Angelsaksische bronnen, recente informatie ontbreekt vaak), habitat (blijft steken in algemeenheden) en broedbiologie. De kwaliteit van de kleurplaten is gemiddeld genomen bijzonder goed. Sommige zijn wat flets en missen de brille van de vogels in het echt (vooral kraaiachtigen, getekend door Darren Rees). Daar staat tegenover dat bijvoorbeeld de plaat met Sneeuwgorzen (Ian Lewington) er mag wezen. Het blijft spijtig dat de nestjongen niet zijn geportretteerd (het is me een raadsel waarom daarmee is gestopt toen de zangvogels aan de beurt kwamen). Met de weergave van verschillende stadia in het nestjongenstadium (eendagsjong, doorbreken van pennen, bijna vliegvlug, binnenkant snavel) had het Handbook een gapend gat kunnen dichten (hoewel Hoeher met zijn Oisillons et Poussins des Oiseaux d'Europe een aardige poging heeft gedaan). Sowieso is de ontwikkeling van nestjongen onvoldoende belicht. Waar vele dichtbedrukte tekstkolommen beschikbaar zijn over het verenkleed vind ik een verwijzing naar literatuur over de nestjongenontwikkeling (zoals bij Huismus) onvoldoende. Een handboek hoort die informatie juist samen te vatten; anders kan immers per ingang worden volstaan met literatuurverwijzingen. Aan de positieve kant: de platen met eieren zijn subliem met voldoende aandacht voor variatie in pigmentatie en vorm Gammer dat deze platen achterin zijn weggemoffeld). Sinds het werk van Van Pelt Lechner en Dresser is een dergelijke kwaliteit nergens meer gehaald.
      Omdat een handboek is bedoeld als naslagwerk, zou je een gebruikersvriendelijke lay-out verwachten. Dat valt niet mee, om het zwak uit te drukken. Subkopjes van hoofdstukken beginnen zelfs niet met een nieuwe alinea, en hoewel gezet in klein kapitaal, zoek je je wezenloos naar de onderverdelingen. Ook de beslissing bij de tekeningen alleen een hoofdletter te plaatsen die verwijst naar de tekst, is ongelukkig. Er is ruimte genoeg om een korte omschrijving bij de tekening te geven; nu echter moet de tekst worden doorgespit op zoek naar een verklaring. Het is te hopen dat er bij het op stapel staande Concise Handbook meer rekening wordt gehouden met de gebruiker (en de geluiden op CD of CD-ROM, please!).

Recensie van Rob G. Bijlsma

[gratis pdf] [english summary]