LEOPOLD M & PLATTEEUW M (1987) Talrijk voorkomen van Jan van Genten Sula bassana bij Texel in de herfst: reactie op lokale voedselsituatie. LIMOSA 60 (3): 105-110.

Jan van Genten Sula bassana Jan van Genten komen voor de Nederlandse kust vooral voor in de maanden september en oktober. Langs de kust van de Waddeneilanden en Noord Holland zijn dan geregeld enkele honderden vogels per dag te zien. Vanaf de kust worden de grootste aantallen over het algemeen waargenomen in de eerste he1ft van oktober bij harde, aanlandige wind (Camphuysen & van Dijk 1983). Volgens Nelson (1978) zwermen Jan van Genten na het broedseizoen uit over de zee rand de kolonies, waarna ze zich in de loop van september en oktober langzaam maar zeker en steeds meer gericht naar het zuiden verplaatsen. Voor zover deze trek vanaf de Nederlandse kust zichtbaar is, vliegen de vogels zelfs in oktober niet duidelijk gericht zuidwaarts. Een opvallend groot aandee1 wordt noordwaarts vliegend waargenomen en bovendien worden geregeld groepen foeragerende vogels voor de kust gezien (Camphuysen & van Dijk 1983). Mogelijk laten Jan van Genten zich in deze periode vooralleiden door lokale verschillen in de beschikbaarheid van voedsel, met name scholen haring, makreel enjonge kabeljauw (Nelson 1978). Het voorkomen van deze sterke vliegers langs onze kust zou dus weI eens niet zozeer windafhankelijk kunnen zijn, zoals gesuggereerd door Camphuysen & van Dijk (1983), maar veeleer beinvloed kunnen worden door ruimtelijke variatie in het voedselaanbod. Dit artikel handelt over het voorkomen van Jan van Genten rond Texel in de herfst. In septembernovember 1985 vieI het ons op dat de soort hier ongewoon talrijk was, met name in de tweede he1ft van oktober, toen het zeer rustig weer was. Gegeyens over fuikvangsten over een lange reeks van jaren van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NI0Z) stelden ons in staat het verband te onderzoeken tussen de talrijkheid van vis en Jan van Genten in deze herfstperiode en de elf jaar daarvoor.

[gratis pdf] [english summary]