(2001) Oproep tot het opnemen of doorgeven van nestelende Kruisbekken. LIMOSA 74 (3): 120-120.

Soortsherkenning is bij Kruisbekken altijd al reden voor discussie geweest, en er lijkt een nieuwe dimensie aan toegevoegd te moeten worden. Uit onderzoek in de Verenigde Staten is namelijk gebleken dat de Kruisbek daar in een aantal aparte soorten moet worden onderverdeeld, mogelijk zelfs in 9 verschillende soorten. Herkenning in het veld op basis van uiterlijk is'vrijwel uitgesloten, maar geluidsopnames laten grote verschillen zien tussen de types. Omdat deze geluidstypes vrijwel geen mengparen vormen, ook als ze wei in hetzelfde gebied voorkomen, zijn deze types waarschijnlijk goede biologische soorten (dit wordt ondersteund door verschillen in favoriet broedbiotoop en afmetingen).

Recentelijk is vastgesteld dat er ook in Nederland minstens 6 verschillende geluidstypes van de Kruisbek voorkomen (zie artikel van Magnus Robb in Dutch Birding nr. 2, 2000). We weten echter nauwelijks of deze types al dan niet gemengd broeden. Het maken van opnames van Kruisbekken is relatief gemakkelijk, het vinden van broedparen helaas minder. Afgelopen najaar zijn er redelijk veel Kruisbekken Nederland binnengekomen, en komend voorjaar zou het dus goed mogelijk moeten zijn om broedparen te vinden. Daarom verzoeken we iedereen die per ongeluk, of juist door gericht zoeken (zie het artikel van Rob Bijlsma in Drentse Vogels nummer7 (1994): pp. 47-58, evt is een kopie bij ons te verkrijgen) nesten van Kruisbekken vindt, om bij elk nest apart, geluidsopnames te maken van zowel het vrouwtje als het mannetje. Een richtmicrofoon met parabool helpt hier zeker bij, maar het loont de moeite om het te proberen met de apparatuur die u heeft of kunt lenen. Graag uw opnames tijdens of direct na het broedseizoen opsturen naar Magnus Robb. Uiteraard vergoeden we graag de gemaakte (verzend)kosten, bij grotere bedragen liefst even overleg vooraf.

Mocht het niet mogelijk zijn om zelf opnames te maken, dan komen we zo mogelijk langs om samen met u de locatie te bezoeken, waarna een van ons op de nestplaats blijft of later terugkomt om de oudervogels op te nemen. U kunt hiervoor contact opnemen met Magnus (of Pim).

We hopen met uw medewerking veel paren te kunnen opnemen om de mate van gemengd broeden vast te kunnen stellen. Dit is een belangrijke stap bij het bepalen of er in Nederland, naast de bekende Witbandkruisbek en Grote Kruisbek, nog meer kruisbeksoorten voorkomen! De resultaten hopen we zo snel mogelijk in een wetenschappelijk artikel samen te vatten, met een meer populaire versie in een van de Nederlandse vogeltijdschriften. Tevens sturen we aan aile inzenders onze determinatie van de door hen opgenomen of gevonden broedparen.

[gratis pdf] [english summary]