(2001) Recensies: Heath FH. ... (et al), 2000. Important Bird Areas in Europe, priority sites for conservation. LIMOSA 74 (1): 36-36.

Important Bird Areas in Europe, priority sites for conservation. Heath F.H. & Evans M.I. in samenwerking met Hoccom D.G., Payne A.J. & Peet N.P. 2000. BirdLife International, Cambridge. ISBN 0-946888-34-5 (Volume 1: Northern Europe , p, 866), ISBN 0-946888-35-3 (Volume 2: Southern Europe, p. 791). Prijs f 300 (voor beide delen samen; elk deel kan ook afzonderlijk worden aangeschaft).

Twee lijvige telefoonboeken, daar doen de twee delen van de nieuwe Important Bird Areas in Europe het eerst aan denken. Het boek kan beschouwd worden als de opvolger van het bekende boek met dezelfde titel van Grimmett & Jones uit 1989. Dat boek had een handzaam formaat en yond altijd een plekje in de reisbibliotheek. Met de nieuwe uitgave zal dat niet zo eenvoudig zijn (ruim 2.5 kg per deel).
      Beide delen beginnen met precies dezelfde inleiding (65 p.). Hierin wordt uitgelegd welke criteria gehanteerd werden bij het vaststellen of een gebied een Important Bird Area (IBA) mag worden genoemd. Ook wordt nader ingegaan op bedreigingen als intensivering van de landbouw, jacht en recreatie. Veel aandacht krijgt de bescherming van de besproken gebieden. Daarbij valt op dat de meeste berggebieden en wetlands een min of meer beschermde status hebben, maar dat de bescherming van veel vogelrijke, agrarische gebieden nog in de kinderschoenen staat. Gelet op de ontwikkelingen in Spanje na aansluiting bij de Europese Unie moet het ergste gevreesd worden voor nogal wat agrarische gebieden in Oost-Europa
      . De bijdragen per land zijn volgens een vast patroon opgebouwd. Na een foto (alle foto's in zwartwit en van uitstekende kwaliteit) volgt een korte inleiding, een kaart en een lijst van alle IBA's. In deze lijst staat de oppervlakte vermeld en ook is aangegeven op grond van welke criteria het gebied een IBA mag worden genoemd. Een speciale paragraaf is gewijd aan het ornithologisch belang van het desbetreffende land voor de instandhouding van belangrijke soorten. Een tweede lijst van alle IBA's met daarop aangegeven de beschermingsstatus sluit de inleiding per land af. Hierna volgt een beschrijving van alle IBA's, genummerd van noord naar zuid. Van elk gebied wordt een korte karakteristiek gegeven, gevolgd door een lijstje van de belangrijkste broedvogels en wintergasten met vermelding van aantallen en jaar van onderzoek.
      De Nederlandse bijdrage valt vooral op door de verouderde gegevens. Dit imposante boekwerk is vooral bedoeld als een update van het boek van Grimmett & Jones uit 1989. Het komt dan wat vreemd over als uit een van de best onderzochte landen van Europa tellingen uit 1991-94 worden ingebracht, terwijl vrijwel alle andere landen veel recentere gegevens instuurden. Dit heeft onder andere tot gevolg dat enkele heidevelden in Noord-Brabant nog de status van IBA hebben op grond van enkele Korhoenders die daar in 1991 zijn waargenomen! Ook de vermelding van 400 paren Lepelaars doet erg gedateerd aan. Vogelbescherming Nederland, met het Ministerie van LNV een van de hoofdsponsors van dit project, heeft helaas niet de moeite genomen om in samenspraak met Sovon de Nederlandse bijdrage wat dit punt betreft op een hoger niveau te tillen. De betekenis van dit boek zal voor velen echter niet in de Nederlandse bijdrage liggen, maar in de geweldige overzichten per land met name die van luid-Europese en Oost-Europese landen. Werden door Grimmett &Jones voor de voormalige USSR als geheel zo'n 150 IBA's besproken, nu zijn de drie Baltische staten al goed voor dit aantal! Ook de 'nieuwe' landen in lO-Europa komen uitvoerig aan bod, evenals de Kaukasusstaten en geheel Turkije. Daarnaast is het aantal IBA's in landen als Spanje, Portugal en Italië duidelijk toegenomen. Dit betekent niet dat het met de vogelstand in die landen nu een stuk beter gaat. Wei kan men hier uit afleiden dat men zich in die landen meer dan voorheen bewust is geworden van wat men in Europees verband aan belangrijke gebieden in huis heeft.

Recensie van Jelle van Dijk

[gratis pdf] [english summary]