HULSCHER JB & VERHULST S (2003) Opkomst en neergang van de Scholekster Haematopus ostralegus in Friesland in 1996-2000. LIMOSA 76 (1): 11-22.

Dat Scholeksters het de laatste jaren moeilijk hebben in het Waddengebied is inmiddels welbekend. En terwijl natuurbeschermers, vissers, biologen en politici elkaar in de haren vliegen over de vraag of de kokkelvisserij daar debet aan is, gaat het ook slecht met de in het binnenland broedende Scholeksters. De Scholekster van het Friese binnenland kampt ook nog met andere problemen dan zijn kwelderbewonende soortgenoten. Lange tijdreeksen van broedvogelaantallen en ringgegevens van kuikens leggen de vinger op de zere plek. Hoe komt het dat de landrotten onder de Scholeksters te weinig kuikens produceren om de populatie op peil te houden? Zijn het vooral typische 'weidevogelproblemen' zoals intensivering van de landbouw: vroeger en vaker maaien, meer vee op minder grond met als gevolg uitgemaaide of vertrapte nesten en kuikens? Of worden deze Scholeksters dubbel getroffen, omdat ze naast de effecten van intensieve landbouw 's winters ook nog een karig gedekte dis aantreffen, met mogelijke langetermijneffecten op conditie en reproductie?

De Scholekster is van oorsprong een kustbewoner die gedurende de laatste tweehonderd jaar het binnenland van Nederland heeft veroverd (Hulscher 1972, 1976, Bijlsma et al. 2001). De kolonisatie van Friesland moet in het begin van de negentiende eeuw of nog eerder zijn begonnen. In 1822 was de soort al een bekende broedvogel in de omgeving van Oldeboorn (de Jong 1998). Friesland, met in 1991 een op cultuurland broedende populatie van c. 41 000 paren (Nijland et al. 1996), behoort nog steeds tot het bolwerk van de Nederlandse scholeksterpopulatie, die in 1979-1994 geschat werd op 89 000-123 000 paren. Maar er zijn donkere wolken aan de hemel verschenen. Sinds eind jaren tachtig gaat de Scholekster overal in Nederland achteruit, ook in Friesland (Hulscher 2002).

[gratis pdf] [english summary]