HELLEBREKERS WPJ & VOOUS KH (1964) Nestparasitisme van de Krooneend. LIMOSA 37 (1): 5-11.

Verscheidene auteurs hebben melding gemaakt van het verschijnsel van nestparasitisme bij de Krooneend (Netta rufina). In Nederland werden Krooneend-eieren aangetroffen in de nesten van Wilde Eend en Witoogeend (Voous 1944, 1947; Brouwer, vide Timmerman 1962, p. 29). In Denemarken werden nesten met eieren van Tafeleend en Krooneend dooreen vastgeste] d en Krooneend-jongen waargenomen, die door Wilde Eend-wijfjes werden geleid (Loppenthin 1960). Ook schijnen Krooneenden bij elkaar te leggen, dus bij elkaar te parasiteren, waaruit in het Bodenmeer in ZuidDuitsland nesten met niet minder dan 32 eieren zijn voortgekomen (Jauch 1948). Toen de Krooneend zich in 1961 als broedvogel ging vestigen op de eilandjes in het Veluwemeer-Zuid (tussen E]burg en Harderwijk), werden nog datzelfde jaar tevens verschillende gevallen van nestparasitisme geconstateerd. In de eerste plaats ontdekte vogelwachter Bos een soortgelijk geval als vermeld door Jauch (vide supra): van de totaal 30 Krooneendeieren in een nest liet hij er 14 uitbroeden door een ]okeend en 16 door de Krooneend zelf; van beide groepen kwamen de eerste eieren op dezelfde dag uit (zie Limosa 36: 13). Maar ook samenleggen met in ieder geval Wilde Eend werd waargenomen op het 4e eilandje (bij Harderwijk) in VeluwemeerZuid. Dit was eveneens het geval met een nest op het Ketelmeereilandje (tussen Roggebotsluis en Ketelhaven), dat door Bos en Dr. C. G. B. ten Kate werd gevonden (zie ibidem). Het leek daarom gewenst in volgende broedseizoenen een nader onderzoek in te stellen. Daartoe werden door Hellebrekers en ten Kate op 9 juni 1962 en op 4 juni 1963 met de vogelwachter van het Staatsbosbeheer, de heer E. Bos, in 1963 tevens vergeze]d door de assistent van het Staatsbosbeheer, de heer A. van den Berg, bezoeken gebracht aan het derde en vierde eilandje in het Veluwemeer-Zuid. Tijdens deze bezoeken, die in verband met de talrijke op de eilandjes broedende vogels een kort en vluchtig karakter hadden, werd een aantal eende-nesten gei"nspecteerd, die merendeels tevoren reeds door de bewakers waren gevonden en onderzocht. Nesten werden gezien welke bebroed werden door Krooneend Netta rufina Wilde Eenden, Krakeenden en Krooneenden; verscheidene gevallen van nestparasitisme van de Krooneend konden daarbij worden vastgesteld. De beschrijving van de nesten voIgt hieronder. In 1963 konden ook enkele verlaten legsels worden verzameld en de verzameldeeischalen worden gemeten en gewogen.

[gratis pdf] [english summary]