Ardea
Official journal of the Netherlands Ornithologists' Union

login


[close window] [previous abstract] [next abstract]

van Rhijn J. (1985) A scenario for the evolution of social organization in Ruffs Philomachus pugnax and other Charadriform species. ARDEA 73 (1): 25-37
Het is vrijwel onmogelijk om harde gegevens in handen te krijgen over het gedrag en de sociale organisatie van allang geleden uitgestorven vogelsoorten. Toch lijkt het aannemelijk, dat er redelijk betrouwbare reconstructies van het sociale gedrag van de voorouders van onze huidige vogelsoorten gemaakt kunnen worden, door zorgvuldige vergelijkingen tussen soorten, van welke - op grond van andere gegevens - hypothesen over fylogenetische verwantschappen zijn opgesteld. In dit artikel worden de bekende feiten en voorlopige conclusies over het sociale systeem van de Kemphaan geplaatst tegen een achtergrond van gegevens over gedrag van verwanten binnen de subfamilie, de familie, de suborde en de orde waartoe de Kemphaan behoort. Het sociale systeem van de Kemphaan wordt gekenmerkt door baltsgedrag en arena's (leks), door de sterk verschillende rolpatronen die door waarschijnlijk genetisch niet identieke categoriedn van mannen worden vervuld, en mogelijkerwijs door een scheiding in ruimte en tijd tussen copulatie en bevruchting van de eicel. Een dergelijk sociaal systeem is niet eerder beschreven voor een verwante soort. Alleen de eigenschap van het vertoon van baltsgedrag op arena's is aangetoond voor een aantal soorten binnen dezelfde familie. Binnen de groep van steltlopers komt een enorme verscheidenheid voor van paarvormingsystemen. Al die systemen zijn volgens mij afgeleid van een voorouderstrategie die aangepast was aan het benutten van kort durende pieken in de beschikbaarheid van voedsel voor kuikens. Binnen een dergelijk raamwerk zouden de eveneens in dezelfde vogelgroep aangetroffen vaderzorgsystemen en dubbellegselsystemen heel goed kunnen passen. Met betrekking tot het sociale systeem van de Kemphaan is beargumenteerd dat de verschillende rolpatronen van mannen ontstaan kunnen zijn door een selectie in twee richtingen, die plaats kon vinden tijdens een fase met een dubbel-legselsysteem. Satellieten zouden dan afgeleid zijn van mannen die in eerste instantie uitgeselecteerd waren voor het optimaal vervullen van ouderzorg; onafhankelijke mannen van individuen die door selectie gespecialiseerd waren in het verrichten van zoveel mogelijk extra copulaties.


[close window] [previous abstract] [next abstract]