BOTH C (2010) Themadag 'Weidevogels tussen krimp en kramp': 'Waarom weidevogels vroeg moeten broeden, maar vaak niet vroeg genoeg zijn'. LIMOSA 83 (4): 187-187.

Onze zorg over afnemende weidevogelpopulaties is niet van vandaag of gisteren, maar minstens 60 jaar oud. Ook toen was men bezorgd over nesten die steeds meer ten prooi vielen aan de vervroegende maaidatum. Interessant is dat veel weidevogelsoorten tot in de jaren '70 hun legdatum vervroegden, als mogelijke aanpassing aan dit vroegere maaien. Sinds die tijd zijn Grutto's niet eerder gaan broeden. Toch zouden ze dit wel moeten doen, want hierdoor kunnen ze hun reproductief succes verhogen door te ontsnappen aan de grasmaaiers, en voor vroege nesten is na mislukking de kans op een vervolglegsel groter. Ook zijn er aanwijzingen dat vroeg geboren gruttojongen hogere overlevingskansen hebben dan later geboren jongen, hoewel goede data hierover schaars zijn. We weten nauwelijks iets over het effect van geboortedatum op de kans dat een gruttojong als broedvogel terugkeert. Maar waarom leggen Grutto's niet eerder in het voorjaar hun eieren? Het lijkt erop dat ze dit best kunnen, want tussen aankomst in het broedgebied en eileg zitten zo'n 30 dagen. We begrijpen niet goed wat de reden is, maar het is mogelijk dat de Grutto's zich al zo sterk hebben aangepast in de afgelopen eeuw dat verdere aanpassing moeilijk is door beperkingen in hun fysiologie. We hebben ook wat aanwijzingen dat Grutto's die in de late winter door Spanje en Portugal trekken later en in slechtere conditie arriveren dan de weinige Grutto's die dit niet doen. Mogelijkerwijs spelen condities tijdens de trek dus ook een rol. Voortschrijdende klimaatverandering zal het voor de weidevogels niet makkelijker maken: er zal nog eerder gemaaid worden en de essentiële insecten voor de jongen pieken steeds eerder in het jaar, ook in reservaatgebieden. Als de vogels zich hier niet meer op kunnen aanpassen, zullen nog betere omstandigheden gecre - ëerd moeten worden om weidevogels in Nederland te behouden.

[gratis pdf] [english summary]