ROSELAAR CS (2012) De herkomst van Papegaaiduikers in Nederland. LIMOSA 85 (1): 13-21.

In de nationale vogelcollectie van het Nationaal Centrum voor Biodiversiteit Naturalis (ncb) zijn van sommige soorten grote series balgen aanwezig. Dit biedt een uitgelezen kans om doortrekperiode, sekse- en leeftijdsverhoudingen en afmetingen binnen bepaalde soorten of populaties met elkaar te vergelijken. Zo zijn er van de Papegaaiduiker Fratercula arctica in de collectie 186 studiehuiden en opgezette exemplaren aanwezig. Hiervan komen er 94 uit Nederland, 84 uit het broedgebied en de rest is op zee verzameld of van onduidelijke herkomst. In dit artikel worden de afmetingen van deze vogels beschreven om een vinger te krijgen achter hun geografische herkomst.

Volgens Hartert (1921), Vaurie (1965), Cramp (1983) en Harris & Wanless (2011) vertoont de Papegaaiduiker veel variatie in grootte, waarbij de zuidelijkste broedvogels (Bretagne, zuidwest Engeland) het kleinst zijn en de noordelijkste (Spitsbergen, Noord-Groenland) het grootst. Op grond van deze verschillen, die in alle maten (vleugellengte, snavellengte, snavelhoogte, tarsuslengte, teenlengte) zijn terug te vinden, worden drie ondersoorten onderscheiden: (1) F. a. grabae in Bretagne, de Kanaaleilanden, Groot-Brittanië, Ierland, Faeröer en Zuidwest-Noorwegen, (2) F. a. arctica op IJsland, Bereneiland, Noord-Noorwegen, Kola Schiereiland en zuidelijk Nova Zembla (Rusland), Zuidwest-Groenland en Oost-Canada, (3) F. a. naumanni op Spitsbergen en Noord-Groenland (Vaurie 1965, Dickinson 2003). Nederlandse Papegaaiduikers tonen een enorme spreiding in vleugellengte (zie resultaten). Die variatie biedt de mogelijkheid om te onderzoeken of er meerdere ondersoorten in ons land voorkomen, en in welke tijd van het jaar zij te verwachten zijn. Er is slechts één eerdere studie verricht aan Nederlandse Papegaaduikers, die van Camphuysen (2003), gebaseerd op 114 aangespoelde exemplaren, die echter alle uit een korte periode stamden (eind januari en begin februari 2003) en waarbij lang niet alle vogels meetbaar waren.

[pdf alleen voor leden] [english summary]