Marova I., Ilyina I., Kvartalnov P., Grabovsky V., Belokon M., Solovyova E. & Ivanitskii V. (2021) From the Bosporus to Kopet Dagh: morphological, genetic and bioacoustic variation in the Chiffchaff in Turkey, the Caucasus and western Turkmenistan. ARDEA 109 (2): 201-214

Het over bijna het gehele Palearctische gebied voorkomende Tjiftjaf Phylloscopus collybita superspecies complex omvat vele taxa (soorten en/of ondersoorten). Dit superspecies wordt traditioneel als een van de meest complexe problemen binnen de taxonomie van Palearctische vogels beschouwd. Wij presenteren hier nieuwe gegevens over de genetische structuur, morfologie en geluiden van taxa van Tjiftjaffen uit Turkije, de Kaukasus, Transkaukasië en het grotendeels in Iran gelegen Kopet-Daggebergte (brevirostris, caucasicus, menzbieri en lorenzii). De eerste drie zijn groenig van kleur, de laatste is bruinig getint. In het zuiden van Turkije werden twee exemplaren aangetroffen met het nieuwe haplotype dat onlangs in het noorden van Israël is ontdekt. Beide individuen zagen er wat helderder en geler uit dan de typische brevirostris, maar hun zang kwam duidelijk overeen met het brevirostris-dialect. De vogels van het taxon brevirostris, dat in het westen en midden van Noord-Turkije voorkomt, waren door de kleinere grootte, vleugelformule en hun uitgesproken geluidenrepertoire het duidelijkst van de groenig getinte individuen van de andere taxa te onderscheiden. Paradoxaal genoeg is het mitochondriale DNA van brevirostris bijna identiek aan dat van caucasicus, terwijl menzbieri in dit opzicht van beide verschilt We menen dat deze paradox kan worden verklaard door aan te nemen dat caucasicus lang geleden is ontstaan uit hybridisatie van brevirostris en menzbieri. De relaties tussen brevirostris en lorenzii, voorkomend in de bergachtige streken van Oost-Turkije, laten een discrepantie zien tussen fenotypische en genotypische eigenschappen in sommige individuen, die ook het gevolg van hybridisatie zouden kunnen zijn.