Ardea
Official journal of the Netherlands Ornithologists' Union

login


[close window] [previous abstract] [next abstract]

van Oosten H.H. & Emtsev A.A. (2013) Putative segregation of two Yellow Wagtail taxa by breeding habitat in Western Siberia: possible implications for Motacilla flava taxonomy. ARDEA 101 (1): 65-70
Gele Kwikstaarten Motacilla flava vormen een taxonomisch onduidelijke soortenzwerm met circa 18 taxa. Sommige auteurs onderscheiden 11 soorten op grond van het vaak kenmerkende verenkleed van adulte mannetjes, maar andere auteurs erkennen slechts twee soorten gebaseerd op moleculaire inzichten. Het is duidelijk dat het laatste woord over de taxonomische indeling van Gele Kwikstaarten nog niet is gezegd. Hybridisatie tussen taxa treedt op, maar niet altijd even regelmatig en bij een aantal taxa minder dan bij andere taxa. Hoewel de soort broedt in vochtige graslanden lijkt er ruimte te zijn voor eventuele ecologische scheiding op grond van verschillen in het broedhabitat. Enkele auteurs beschrijven inderdaad habitatverschillen tussen verschillende taxa, maar anderen vinden geen verschillen. Twee taxa die naast elkaar voorkomen, zijn thunbergi en beema in Europees Rusland en West-Siberië. In de onderhavige studie onderzochten we of beide taxa in hetzelfde broedhabitat voorkomen en beschreven dit broedhabitat. Doel was te achterhalen of er sprake kan zijn van ecologische segregatie tussen deze taxa in het onderzoeksgebied. Ondanks het geringe aantal waarnemingen zijn er sterke indicaties voor een gescheiden voorkomen: thunbergi hebben we vrijwel alleen broedend aangetroffen in hoogveen, beema alleen in overstromingsvlaktes. Op één locatie waren de overstromingsvlakte en het hoogveen 1,5–2 km van elkaar gescheiden door bos, maar ook hier kwam thunbergi alleen in het hoogveen voor en beema alleen in de overstromingsvlakte. Zoals verwacht verschilden de hoogvenen en overstromingsvlaktes sterk in vegetatiesamenstelling. Op slechts één locatie vonden we thunbergi and beema naast elkaar: in een zeggenmoeras aan de Vynga-rivier. Op grond van recent moleculair-taxonomisch onderzoek lijkt thunbergi uit het onderhavige studiegebied op het taxon plexa betrekking te hebben. Dit taxon wordt toegewezen aan de ‘Oostelijke Gele Kwikstaart’. Omdat beema bij de ‘Westelijke Gele Kwikstaart’ wordt ingedeeld, lijken deze twee (moleculaire) soorten van elkaar gescheiden door verschillen in broedhabitat in het betrekkelijk kleine studiegebied waar beide soorten sympatrisch voorkomen. Wanneer interspecifieke verschillen in broedhabitat bevestigd worden op een groter geografische schaal, kan dit consequenties hebben voor taxonomische indeling binnen het M. flava complex.


[close window] [previous abstract] [next abstract]