Dyrcz A. (2010) Polish wetlands and marshland birds: looking for undisturbed references. ARDEA 98 (3): 301-308

Oorspronkelijke moerasgebieden zijn schaars geworden in Europa. Ontgonnen of dusdanig door omringende ontginningen beïnvloed zijn ze als sneeuw voor de zon verdwenen of radicaal veranderd. Om te zien hoe het was, moeten we tegenwoordig naar Oost-Europa reizen, waar nog substantiële fragmenten min of meer oorspronkelijk moeras zijn uitgespaard. In Polen betreft dat een kleine 5% van de oppervlakte van het land, ofwel 15.000 km². In dit overzicht wordt ingegaan op de moerassen van de Biebrza (een rivier van 164 km lengte), het Nationale Park Narew (de middenloop van een rivier in het noordoosten van Polen), het merendistrict Leczna-Wlodawa nabij Lublin en de venen bij Chelm. Deze gebieden herbergen een hoge biodiversiteit aan vogels. Daaronder zijn tal van soorten die inmiddels in West-Europa zijn uitgestorven. Bovendien zijn de lokale populaties vaak van dusdanige omvang dat uitsterving als gevolg van toevallige negatieve invloeden niet erg voor de hand ligt. Dat neemt niet weg dat ook de Poolse moerasreservaten te kampen hebben met de nadelige inwerking van menselijke activiteiten in en rond de moerasgebieden. Het is daarom weinig realistisch Polen als voorbeeld te nemen bij het ‘herstel’ van moerasgebieden in West-Europa. De oorspronkelijke toestand zal nooit meer worden bereikt, iets wat ook in Polen al een gepasseerd station is. Maar door te kiezen voor grote eenheden kan er wel voor worden gezorgd dat lokale populaties voldoende veerkracht en omvang hebben om tegenslagen het hoofd te bieden.