Ardea
Official journal of the Netherlands Ornithologists' Union

login


[close window] [previous abstract] [next abstract]

Komenda-Zehnder S., Liechti F. & Bruderer B. (2002) Is reverse migration a common feature of nocturnal bird migration? An analysis of radar data from Israel. ARDEA 90 (2): 325-334
Lange tijd is gedacht dat ‘reverse migration’ (‘omgekeerde trek’) een zeldzaam en uitzonderlijk gedrag was dat trekvogels alleen vertonen als ze in zeer slechte trekomstandigheden (zoals perioden met tegenwind, of ontmoeting met ecologische barričres als de open zee) terechtkomen. In deze studie, die werd verricht door in het najaar van 1991 en in het voorjaar van 1992 op twee plaatsen in Israël te werken met een doelvolgradar, is systematisch gezocht naar terugvliegende trekvogels in relatie tot de lokale weersomstandigheden en de topografische kenmerken van het landschap. Tijdens 131 waarnemingsnachten werden 23 000 registraties van individuele trekvogels verzameld, waarvan een groot deel op grond van hun vleugelslagfrequentie zelfs op soortsgroep ingedeeld kon worden. ‘Terugvliegen’ kwam in alle nachten voor; gemiddeld ging het om 5% van de registraties. Er werden geen verbanden gevonden met het weer, maar dat zou te maken kunnen hebben met de nogal stabiele omstandigheden ter plaatse. De terugvliegende trekvogels bestonden uit dezelfde soortstypen als de trekvogels met een normale vliegrichting. ‘Terugvliegers’ zochten ook de voor hun beste vlieghoogte op (dat is de hoogte met de meeste wind in de rug), waardoor terugvliegers in het najaar wat betreft selectie van vlieghoogte zich gedroegen als voorjaartrekkers en andersom! De auteurs komen dan ook tot de conclusie dat ‘terugvliegen’ niet alleen door slechte weersomstandigheden of plotseling opdoemende barričres kan worden veroorzaakt, maar ook het gevolg kan zijn van misoriëntatie van individuele vogels. En natuurlijk kan het niet uitgesloten worden dat juist de terugvliegers in relatief slechte lichaamsconditie verkeren en eigenlijk op zoek zijn naar een veilige en voedselrijke landingsplaats.


[close window] [previous abstract] [next abstract]